Begraafplaatsen

Ook in een stad als Amsterdam overlijden mensen. En op sommige momenten zelfs heel veel, bij bijvoorbeeld een epidemie. En al die mensen moesten ergens begraven worden.

Noordermarkt

De meeste mensen werden begraven in en rond de kerk. Elke kerk had een eigen begraafplaats. Als je heel belangrijk was dan werd je in de kerk begraven. Veel van de kerkvloeren bestaan dus tot op de dag van vandaag uit grafstenen. Was je iets minder belangrijk dan werd je naast de kerk begraven, op een afgesloten kerkhof. En veel van die begraafplaatsen staan nu inmiddels in de openbare ruimte. Zo kun je op sommige plekken letterlijk over de graven lopen. Wat te denken van de Noordermarkt. Loop daar overheen op een dag dat er geen markt is en het valt op dat een bepaald gedeelte gemarkeerd is. Hier lag het kerkhof van de Noorderkerk. Hier is ervoor gekozen om het aan te geven, maar natuurlijk is het zo dat in principe naast elke kerk een kerkhof stond, zoals de Westerkerk. Dat geldt natuurlijk ook voor de kerken en kerkhoven die er inmiddels niet meer staan, zoals aan het eind van de Kalverstraat (voormalig V&D-gebouw) en op het Raamplein, Het spreekt voor zich dat ieder geloof een eigen begraafplaats had, verspreid over de verschillende kerken. De Joodse begraafplaatsen bevonden zich even buiten de stad.


Er waren ook begraafplaatsen die niet bij een kerk hoorde, maar van de gemeente waren. Een voorbeeld hiervan is het Pestkerkhof, speciaal ingericht voor dodelijke slachtoffers van de Pest uit het Pestziekenhuis, later het Wilhelminagasthuis in Amsterdam West. Maar ook in de Jordaan lag een grote begraafplaats. We gaan weer terug naar de Noordermarkt. Even verderop in de Jordaan bevindt zich de Karthuizerspeeltuin. Hier stond een van de grootste kloosters van Middeleeuws Ansterdam. Later zou hier een grote begraafplaats komen. In iets modernere tijden werd deze begraafplaats geruimd en werden hier huizen en een parkje aangelegd. Helaas werd dat niet heel grondig gedaan. Zo kwam het nog wel eens voor dat hondjes gingen graven in de bosjes rond de speeltuin en menselijke botjes naar boven trokken. Enkele jaren geleden is er zelfs in een aangrenzend huis nog een graf gevonden toen daar de kelder werd uitgegraven. Al verwijst nu niks meer naar de ondergrondse geschiedenis van het Karthuizerplantsoen, soms komen de sporen daarvan letterlijk en figuurlijk boven drijven.


11 juni doen we een speciale Jordaanwandeling en dan zullen wij natuurlijk ook even stilstaan bij daar waar misschien wel onze voor-Amsterdammers liggen. Meer weten over je voorouders in Amsterdam? Ook daar kan Verhalenschat bij helpen!

Volgende keer blijven we nog even in ondergronds Amsterdam en dan zien we dat zich daar hele bolwerken en kastelen bevinden.