Welkom bij de eerste blog in de verhalen-serie Verborgen Amsterdam!
We beginnen met waar Amsterdam het bekendst om is, de vele prachtige grachten en met name de grachtengordel die de stad zijn kenmerkende vorm gegeven heeft. Volgens mij is er niks zo vaak bezongen als die Amsterdamse grachten. Van buiten naar binnen; de Prinsengracht, de Keizersgracht, de Herengracht,en de Singel. De laatste werd trouwens oorspronkelijk de Koningsgracht genoemd. Maar omdat dit de gracht was die de oude binnenstad omsingelde, werd het in de volksmond eigenlijk altijd Singelgracht genoemd. Uiteindelijk werd Singel zelfs de officiële naam.
Op 5 maart 1613 is begonnen met de bouw van de grachtengordel. Er waren veel meer mensen in de stad komen wonen en het ging goed met de stad vanwege de handel op de Oostzee. Met dit geld werd begonnen aan de grootste stadsuitbreiding uit die tijd. Er werd een halfronde vorm aangelegd om de Middeleeuwse stad heen. Om deze cirkel kwamen verdedigingswerken. Alle drie de grachten werden tegelijk aangelegd. De mensen die ingehuurd werden om het grote project aan te leggen, gingen wonen in de, op hetzelfde moment aangelegde, Jordaan. De grachten werden aangelegd tot aan de Leidsegracht en toen... was het geld op. Twintig jaar lang heeft de bouw stil gestaan. Inmiddels was de VOC heel succesvol geworden met de handel overzee en er kon verder gebouwd worden. Dit keer werd de cirkel aangelegd tot aan de Amstel. En weer was het geld op... Pas tientallen jaren later zou de halve cirkel zijn definitieve vorm krijgen. Dit was te danken aan de immigratie van Joodse kooplieden die graag een eigen stukje Amsterdam wilde hebben. Dat mocht en hierdoor werd het laatste stukje ten oosten van de Amstel aangelegd.
Elke gracht heeft een eigen karakter. De Herengracht wordt vaak gezien als de meest chique gracht. Hier staan niet alleen de grootste huizen, maar bevind zich ook de Gouden Bocht. Bij de Herengracht is het heel normaal dat de huizen meerdere percelen bevatten en dat ze doorlopen tot aan de achter gelegen straat. Hier bevonden zich de koetshuizen, zodat de bewoners geen verkeer voor hun deur hoefde te tolereren. De Keizersgracht heeft een gevarieerd karakter, hier woonde de rijke koopmannen met hun families, die net iets minder rijk waren dan de Herengracht-bewoners. De Prinsengracht werd gezien als een werk-gracht. De huizen zijn hier stukken smaller dan op de andere grachten en vooral de kant die aan de Jordaan grenst had veel minder aanzien. En toch is dit het bekendste stuk van de grachtengordel. Daar waar de Jordanezen naar 'hun Wester' konden mijmeren, is nu een van de meest gefotografeerde stukken van de grachtengordel en mogelijk zelfs van heel Amsterdam
| Kaart van Blaeu, 1624 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten