Stad der Wonderen

In 1345 gebeurde er in het Middeleeuws Amsterdam iets heel wonderlijks.... dat zou bekend komen te staan als het Mirakel van Amsterdam.

Wat gebeurde er? Op de Kalverstraat woonde een man die doodziek was. Hij kreeg, volgens katholiek gebruik de laatste sacramenten toegediend. De hostie die hij gekregen had, braakte hij uit. Het braaksel werd in het vuur gegooid, maar de hostie bleef ongedeerd. Dit gebeurde in totaal drie keer. Voor de katholieke kerk het teken dat hier toch echt wel sprake was van een heus wonder!

Op de plek van het huis werd een grote kerk, de Mirakelkerk. gesticht. Deze stond midden in de Kalverstraat en reikte tot aan het Rokin. Het hele blok waar nu WE en aan de andere kant Amsterdam Dungeon zit, hoorde bij deze kerk. De zijstegen Wijde en Enge Kapelsteeg herinneren hier nog aan. Het verhaal van de hostie verspreidde zich snel en vanuit heel Europa kwamen gelovigen naar Amsterdam. De stad werd een echt bedevaartsoord, zoals Rome en Santiago de Compostella, en stond bekend als de Heilige Stede. Er werden zelfs speciale straten aangelegd voor katholieken uit de omgeving. Vandaag de dag hebben we daar nog altijd de Heiligeweg aan te danken, die via wat nu ongeveer de Overtoom is doorliep naar het dorp Sloten en zelfs uiteindelijk naar Haarlem en verder.Elk jaar werd er in maart een processie gehouden waarbij katholieken door de toen nog Middeleeuwse stad liepen. Dit was het hoogtepunt van de religieuze vieringen in Amsterdam.

Dat veranderde allemaal in 1578. Tijdens de Alteratie werd Amsterdam een protestantse stad. Katholieken mochten hun geloof nog wel uitoefenen, maar niet in het openbaar. Dat gold trouwens voor alle geloven; alles mocht, maar niet in het openbaar. Die relatieve godsdienstvrijheid zou later onder andere veel joodse mensen uit het zuiden en oosten naar de stad trekken. Het was dus afgelopen met de processies en met Amsterdam als bedevaartsplaats. Pas eeuwen later zouden de katholieken pas weer in het openbaar hun geloof mogen uiten. De Stille Omgang, die nog elk jaar in maart gelopen wordt, herinnert nog altijd aan het Mirakel van Amsterdam en aan de periode waarin dit in stilte herdacht moest worden. De Mirakelkerk staat er allang niet meer. Een aantal voorwerpen ervan liggen in musea en op het Rokin is een zuil geplaatst met stenen uit de kerk. Aan de Kalverstraat herinnert een enkele nis, hoog boven straatniveau, nog aan wat hier ooit stond. Volgens populair bijgeloof is de plek van de voormalige kerk vervloekt en is dat de reden dat er al een paar keer een flinke brand is geweest in de panden  die daar staan. 

Volgende keer is het alweer tijd voor de laatste echte blog van Verborgen Amsterdam en dan gaan we de randen van de stad verkennen. Maar zoals zal blijken, ook daar houdt het niet op.